A

B

(1.3.1903 Fridman – 15.12.1962 Holumnica)

(1924 Pekelník)
(23.10.1826 Podvlk – 6.3.1896 Podvlk). Urodził się 23 października 1826 w Podwilku. Święcenia kapłańskie przyjął 8 sierpnia 1852 a następnie był wikarym w Zázrivej, Ústí, Veličnej i Rabči. W 1858 roku powrócił do rodzinnego Podwilka, gdzie został najpierw mianowany administratorem parafii a od 1861 roku proboszczem. Zmarł 6 marca 1896 w Podwilku, gdzie również spoczął.
(3.10.1894 Vyšné Lapše – 4.8.1949 Ražňany)

(31.7.1858 Podvlk – 11.5.1918 Dolná Lipnica).
Słowacki kaznodzieja i patriota.
Urodził się 31 lipca 1858 w Podwilku. Święcenia kapłańskie przyjął 24 czerwca 1881w Spiskej Kapitule. Był wikarym w Sedliackiej Dubovej, Lokci oraz Rabči. W 1889 roku został proboszczem w Lipnici Wielkiej, gdzie pracował przez 29 lat. Był wybitnym przedstawicielem słowackiego ruchu narodowego na Górnej Orawie. Dzięki niemu 600 wyborców zagłosowało w wyborach do parlamentu węgierskiego w 1906 roku na słowackiego posła Ferka Skyčáka. Za jego pośrednictwem wielu Słowaków z Górnej Orawy stało się członkami Stowarzyszenia Św. Wojciecha. Zmarł nagle 11 maja 1918 w Lipnici Wielkiej, gdzie został pochowany. Gazeta Narodowa w nekrologu napisała o nim: „Patriota, cenny człowiek, sercem i z powołania ojciec duchowny, na zawsze zamknął oczy. Zamilkł wymowny język. Odszedł silny i mocny ksiądz. Orawa ma dużą ilość wyszukanych kaznodziejów, ale Bonkowi nie dorówna żaden. Był olbrzymem pracy.”

(11.11.1713 Podvlk – 19.4.1785 Odorín) Słowacki kaznodzieja, uczony oraz pisarz religijny. Urodził się 11 listopada 1713 w Podwilku. W 1731 roku wstąpił do Zgromadzenia braci mniejszych (minorytów). Święcenia kapłańskie przyjął w 1737 roku. Pracował jako misjonarz na Górnej Orawie, Spiszu, Liptowie a później po całej Słowacji. Głosił kazania po słowacku i niemiecku. Należał do najlepiej wykształconych zakonników swojej epoki, jednocześnie odznaczał się także w naukach przyrodniczych, zwłaszcza w astronomii i geometrii. Napisał kilkadziesiąt książek, z których dwie, posiadające jego własnoręczne ilustracje pozostały w rękopisie. W 1766 roku została wydana w Koszycach książeczka modlitewna o charakterze moralizatorskim Katolickie Gwiazdki (słow. Hwezdičky Katolícke), którą napisał w słowakizowanym języku czeskim, po łacinie i w języku niemieckim. Poprzez swoją działalność przygotował podłoże do odniesienia sukcesu przez bernolacztinę. Zmarł 19 kwietnia 1785 r. w Odorínie przy Spišskiej Novej Vsi.
(16.2.1841 Fridman – 3.1.1906 Čimhová)
(15.10.1904 Vyšné Lapše – 21.6.1990 Vyšné Lapše)

(4.11.1906 Dolná Lipnica – 1.6.1978 Bratislava)
Słowacka poetka, tłumaczka i artystka.
Urodziła się 4 listopada 1906r. w Lipnici Małej. Studiowała w Pradze, Bratysławie oraz na Sorbonie w Paryżu. Pisała poezję zmysłową, jak również krytyki muzyczne i teatralne. Publikowała w słowackich czasopismach i gazetach, np. w Vatrze, Rozvoju, Slovákowi, Slovenských pohľadov, Slovenskej pravde, czy Živenie, w których między innymi promowała ruch feministyczny. Wraz z małżonkiem, słowackim malarzem akademickim Jankom Alexym, przygotowywali projekty gobelinów. Ilustrowała kilka książek. Była zaangażowana w ochronę zabytków słowackich. Zmarła 1 czerwca 1978r. w Bratysławie.

C

(17.3.1810 Nedeca – 16.1.1901 Kacvín)

Č

(Cherven) (3.2.1840 Chyžné – 21.2.1928 Bratislava) Słowacki patriota, filolog, historyk, geograf, kartograf oraz założyciel i członek Macierzy Słowackiej Urodził się 3 lutego 1840 w Chyżnym. Studiował filologię i historię na Uniwersytecie Wiedeńskim a w 1864 roku uzyskał tytuł profesora historii oraz geografii na Uniwersytecie w Peszcie. Uczył w Katolickim Liceum Ogólnokształcącym w Bańskiej Bystrzycy, w liceach w Bratysławie i Peszcie, gdzie od 1870 roku prowadził wykłady z historii świata. Działał jako członek Regionalnej Rady Szkolnej a później jako dyrektor liceum państwowego w Budapeszcie. W swoim życiu odbył wiele podróży naukowych do Włoch, Francji i Anglii. Wydał, opracował, przetłumaczył i zredagował podręczniki dla liceum, atlasy szkolne, mapy Palestyny i Europy z okresu wypraw krzyżackich, Grecji, Imperium Rzymskiego, mapy szkolne naścienne Europy i Węgier. Jest autorem wielu artykułów historycznych i geograficznych, wydał również kilka książek, np. Zemevid krajín uhorskej koruny s menami slovenskými (1870), Monarchia austro-węgierska w dokumentach i obrazach (słow. Rakúsko-uhorská monarchia v písme a v obrazoch, 1870) lub Węgry według dzieł jego wysokości (Uhorsko dľa diela Jeho s. k. Wýsosti, 1891). W 1909 roku został uhonorowany za swoją pracę i podniesiony do stanu schlacheckiego. Należał do grupy członków założycieli Macierzy Słowackiej. Aktywnie publikował w Słowackiej Gazecie Narodowej (słow. Slovenských národných novinách) oraz w Kalendarzu Narodowym (słow. Národnom kalendári). Zmarł 21 lutego 1928 w Bratysławie.
(14.1.1793 Chyžné – 27.4.1876 Banská Bystrica). Słowacki patriota, prepozyt Kapituły Bańskobystrzyckiej, członek i założyciel Stowarzyszenia Św. Wojciecha (Spolku svätého Vojtecha) oraz Macierzy Słowackiej (Matice slovenskej) a zarazem jej pierwszy skarbnik. Urodził się 14 stycznia 1793 w Chyżnem. Studiował filozofię w Rabie oraz teologię w Peszcie i w wiedeńskim Pazmaneum. Święcenia kapłańskie przyjął w 1816 roku. Pracował w Bańskiej Bystrzycy jako sekretarz biskupa, radca konsystorialny oraz notariusz. Później został mianowany kanonikiem, dyrektorem kancelarii biskupa, opatem tytularnym i wikariuszem generalnym. W 1865 roku go papież Pius IX mianował prepozytem Kapituły Bańskobystrzyckiej. Tomáš Červeň miał mocno rozwiniętą świadomość społeczną – wspierał wdowy, sieroty, stowarzyszenia oraz instytucje kulturalne. Bardzo aktywnie wspierał słowacki ruch narodowy. Był gorliwym członkiem budyńskiego Towarzystwa Miłośników Języka i Literatury Słowackiej (Spolku milovníkov reči a literatúry slovenskej) oraz członkiem założycielem Stowrzyszenia Świętego Wojciecha w Trnawie (Spolku svätého Vojtecha v Trnave), i równocześnie obydwa stowarzyszenia wspierał finansowo. Był też przy założeniu słowackiego liceum katolickiego w Kláštore pod Znievom. W 1861 roku jako członek delegacji Słowaków uczestniczył w oddaniu Memorandum Narodu Słowackiego (Memoranda slovenského národa) cesarzowi Franciszkowi Józefowi. Dwa lata później został na pierwszym, założycielskim posiedzeniu Macierzy Słowackiej wybrany na skarbnika i tę funkcję piastował aż do jej zamknięcia przez węgierskie urzędy w 1875 roku. Przy założeniu Macierzy Słowackiej podarował sumę 1 000 złotych, która była taka sama jaką podarował również władca Franciszek Józef. Dzięki jego wsparciu zostało wydanych kilkadziesiąt słowackich książek, np. poetyckie dzieło Jána Holego. Martin Hatala zadydykował swoje dzieło Gramatica lingue Slovanicae Tomášovi Červeňowi. Ján Levoslav Bella mu dedykował Starosłowiański Ojcze Nasz (Staroslovanský Otčenáš) a przy okazji 50-lecia kapłaństwa mu Chór Słowacki zaśpiewał utwór Žaškovskiego Cantus Jubilaria oraz To jest dzień J. L. Bella. Kilka swoich wierszy jemu jako patriocie zadedykował również słowacki wielki patriota i poeta Andrej Sládkovič. Zmarł 27 kwietnia 1876 w Bańskiej Bystrzycy, swój cały majątek – 60 000 złotych zapisał w testamencie Macierzy Słowackiej, ponieważ wierzył w jej odrodzenie. Został pochowany w krypcie biskupiej kościoła Św. Krzyża w Bańskiej Bystrzycy. W nekrologu, który został wydany miesiąc po jego śmierci w Almanachu Zora napisali o nim: „Przez całe życie przyświecała mu myśl i dążenie: dobrze czynić temu narodowi, z jegoż łona pochodził i pozostawić mu po sobie znakomitą pamiątkę.“ Podobnego charakteru był także nekrolog w Gazecie Katolickiej (Katolíckych novínach): „był człowiekiem bardzo dobrze wykształconym, ze szlachetnym sercem, dobroczynny, serdecznie wspierającym naukę oraz sztukę, zwłaszcza słowacki język i literaturę, szczerze oddany swojemu narodowi“.

(28.7.1768 Chyžné – 18.11.1814 Detvianska Huta).
Słowacki ksiądz, patriota i członek Słowackiego Towarzystwa Naukowego (Slovenského učeného tovarišstva).
Urodził się 28 lipca 1768 w Chyżnem. Był stryjem prepozyta Kapituły Bańskobystrzyckiej i skarbnikiem Macierzy Słowackiej Tomáša Červeňa. Pracował jako proboszcz w Detvianskiej Hute. Równocześnie angażował się aktywnie w słowackim ruchu narodowym. Był członkiem Słowackiego Towarzystwa Naukowego, które zajmowało się rozpowszechnianiem bernolacztiny. Zmarł 18 listopada w Detvianskiej Hute.

(19.11.1939 Jurgov)

(20. st. Jurgov)

D

(2.4.1845 Tribš – 17.10.1934 Levoča)

(25.3.1942 Nedeca – 26.8.2008 Bratislava)

Ď

(Gyurtsak) (1742 Horná Zubrica – 1799)
(1770 Horná Zubrica – 8.6.1834 Viedeň) – podpułkownik cesarsko-królewski i dyplomata Urodził się w 1770 roku w Zubrzycy Górnej. Studiował prawo i filozofię, ale po ukończeniu studiów zaciągnął się do armii. W bitwie przy Meinzu został za zasługi podniesiony do rangi porucznika. W latach 1795-96 był dowódcą oddziału husarii a rok później został powołany do Nadwornej Rady Wojennej (Hofkriegsrat), jednocześnie został mianowany nadporucznikiem. Dzięki jego zdolnościom dyplomatycznym Austria przyłączyła do monarchii cały obszar Tignale oraz Gordolo wraz z siedmioma miejscowościami, za co został podniesiony do stanu szlacheckiego i dostał darowiznę. Walczył w wojnach napoleońskich, włącznie ze sławną bitwą przy Slavkowie oraz podczas wyprawy wojennej Napoleona w Rosji. Podczas tych walk dostał najpierw godność kapitana, kapitana sztabowego i na koniec majora. W nowej wojnie przeciwko Napoleonowi w 1815 roku został za bohaterstwo podniesiony do rangi podpułkownika a ruski car Aleksander I odznaczył go Orderem Świętego Włodzimierza III klasy. Później służył ze swoją dywizją jeździecką na Sycylii a w 1830 roku, po 37 latach służby wojskowej odszedł na emeryturę.. Zmarł 8 czerwca 1834 w Wiedniu. Nie zapomniał o swojej rodzinnej miejscowości i ze swego sporego majątku przeznaczył większą sumę pieniędzy na rzecz szkoły rzymskokatolickiej w Zubrzycy Górnej.
(Horná Zubrica)
(1751 Horná Zubrica) – nadporucznik wojsk cesarskich. Urodził się w 1751 roku w Zubrzycy Górnej. Został nadporucznikiem w pułku husarii Vescsenygo.

F

(18.4.1919 Tribš – 20.8.2002)

G

(1799 Chyžné – 1856 Chyžné) – słowacki ksiądz. Urodził się w 1799 roku w Chyżnem. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk spiskiego biskupa Jozefa Bélika w 1822 roku. Pracował jako wikariusz w Lokci a od 1830 roku jako proboszcz w Habovke, w której był przez 26 lat. Przed śmiercią powrócił do rodzinnej miejscowości Chyżnego, gdzie w 1856 roku zmarł.

(11.9.1921 Jurgov – 8.2.2007 Jurgov)

(24.12.1844 Orávka – 11.8.1904) – słowacki ksiądz. Urodził się 24 grudnia 1844 w Orawce. Pracował w Trstenej, Kline-Zakamennom, Liptowskom Św. Mikulaszu, Lipnicy Wielkiej, Bukowinie oraz w Mútnom.
(1682 – 28.1.1754 Orávka)
(1934 Jurgov)

H

(3.5.1906 Pekelník – 9.9.1971 Lokca) – słowacki ksiądz, pracownik oświatowy i kulturalny.
Urodził się 3 maja 1906 w Piekielniku. Po studiach teologicznych w Spišskej Kapitule pracował jako ksiądz w Malatinej i Lokci, gdzie zasłużył się o rozwój życia kulturalnego i religijnego. Był sekretarzem Stowarzyszenia Świętego Pawła. Publikował artykuły w czasopiśmie Rozvoj. Zmarł 9 września 1971 r. w Lokcy.

(1877 Nižné Lapše - ?)
(20.3.1844 Nižné Lapše – 1916 Krempachy)
(1834 Jurgov - ?)
(1842 Nižné Lapše - ?)
(1.4.1904 Cleveland/Nová Belá – 10.1.1964 Cleveland)

Ch

(27.4.1923 Varšava – 14.5.2002 Varšava)

(26.8.1819 Kacvín – 7.2.1913 Nižná)

I

(28.2.1914 Varšava – 28.5.1985)

J

(21.11.1903 Jablonka – 15.8.1970 Dolný Kubín) – słowacki nauczyciel, hodowca i sadownik. Urodził się 21 listopada1903 r. w Jabłonce w rodzinie uświadomionego nauczyciela słowackiego. Zajmował się podźwignięciem słowackiego rolnictwa. Prowadził kursy dla nauczycieli, pisał artykuły o uprawie warzyw oraz o pielęgnacji drzew. Wydał w formie książkowej dzieła Pielęgnacja i odmładzanie drzew owocowych (Pestovanie a zmladzovanie ovocných stromov) oraz Drzewa karłowe krzewiaste i formowane (Zákrsky kerové a tvarové). Przetłumaczył i przysposobił do warunków słowackich książkę Jak dopestujeme krásneho ovocia. We wszystkich miejscach, gdzie pracował jako nauczyciel, pozostawił po sobie ogromne sady. Zajmował się także prezentacją piękna Słowacji a zwłaszcza Orawy. Zmarł 15 sierpnia 1970 w Dolnym Kubíne, w czasie gdy kończył wydawanie książki Biblia sadownika (Biblia ovocinára).
(8.5.1917 Jablonka – 31.3.1988 Dolný Kubín) – słowacki pedagog, muzyk i zbieracz twórczości ludowej. Urodził się 4 kwietnia 1910 w Jabłonce w rodzinie uświadomionego słowackiego nauczyciela (brat Andrzeja Jablonského). Pisał do wielu gazet słowackich, np do Oravy, Žiačika czy Slovenského hlasu. Pracował jako nauczyciel w Veselom i współpracował z Macierzą Słowacką, oprócz tego zbierał i opracowywał pieśni góralskie, zwyczaje i obyczaje. W formie książkowej wydał Manuale, obradná príručka (1938) a Funebrál, pohrebný spevník (1942). Zmarł 31 marca 1988 w Dolnym Kubíne.
(2.2.1861 Jablonka – 26.7.1941 Hnilčík)
(? Jablonka – 1778 Nižná nad Oravou)
(1881 Jablonka - ?)
(10.10.1818 Jablonka – 16.4.1904 Dolná Lipnica) – słowacki ksiądz i patriota. Urodził się 10 października 1818 w Jablonce. Studiował filozofię w Jagrze oraz teologię w Peszcie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1842 roku. Pracował jako wikariusz w Zubrohlawie, Ružomberku, Veľkiej oraz Nižných Ružbachach i jako proboszcz w Mníšku nad Hnilcom, Kolačkovie, Mlynici, Starej Ľubovni a najdłużej, w latach 1854 – 1898, w Zubrzycy Górnej, gdzie zmarł 16 kwietnia 1904. Według kroniki pisanej ręcznie dotyczącej słowackich księży przez całe swoje życie wspierał wszystko „co było ku chwale kościoła i narodu“.

(4.4.1910 Jablonka – 31.3.1988 Dolný Kubín)

(29.11.1931 Dolná Lipnica – 7.3.2014 Dolná Lipnica)
rod. Klukošovská (Nová Belá)
(29.5.1742 Horná Zubrica – 26.9.1799 Banská Bystrica) – słowacki patriota, nauczyciel, jezuita oraz poeta. Urodził się 29 maja 1742 w Zubrzycy Górnej. W 1762 roku wstąpił do zakonu jezuickiego. Na uniwersytecie w Trnawie studiował filozofię oraz teologię a po ukończeniu studiów wykładał retorykę i poetykę. Po rozwiązaniu zakonu jezuickiego uczył w szkołach średnich w Trenczynie, Kőszegu, Budíne oraz Bańskiej Bystrzycy, gdzie uchronił liceum bańskobystrzyckie przed zamknięciem. Należał do najbardziej gorliwych członków Słowackiego Towarzystwa Naukowego. W Bańskiej Bystrzycy pracował ajko sekretarz i promotor miejscowego oddziału. Napisał wiersz Carmen na cześć pierwszego biskupa bańskobystrzyckiego Františka Berchtolda. Zmarł 26 września 1799 w Bańskiej Bystrzycy. Pozostawił po sobie obszerny dziennik oraz bogaty księgozbiór ze wszystkimi egzemplarzami w bernolacztinie.
(Horná Zubrica – 5.5.1757 Lokca)
(Horná Zubrica)
(1651 Horná Zubrica – 1708 Orávka)

K

(Pekelník – 2.3.1802 Zákamenné) – słowacki ksiądz. Rodak z Piekelnika. Studiował w Budíne a po święceniach kapłańskich, w 1758 roku, został wikariuszem w Slovenskiej Ľupči i na jakiś czas administratorem parafii w Štrbe. W 1764 roku podjął pracę proboszcza w Zákamennym, gdzie pracował aż do swojej śmierci – 38 lat. Tutaj zaczął pisać Históriu Parochiae. Do kościoła zakupił dzwony i przepiękna monstrancję, pacyfikał oraz kielich, które wykonał najlepszy spiski złotnik Ján Szilassy. Zmarł 2 marca 1802 w Zákamennym.

(19.5.1925 Nová Belá – 24.8.2018 Ivánka pri Dunaji)

(13.10.1734 Magyaóvár/Pusté Úľany – 25.1.1821 Varšava)

(19.2.1830 Nová Belá – 28.3.1915 Liptovský Michal)
(19.1.1861 Veľká Lipnica - 19.9.1918 Podkonice) – słowacki ksiądz i patriota. Urodził się 19 stycznia 1861 w Lipnicy Wielkiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1886 roku. Przez długie lata pracował najpierw jako wikariusz a od 1896 roku już jako proboszcz w Podkonicach. Zajmował się podźwignięciem słowackiego rolnictwa, uczył ludzi szczepić drzewa owocowe i był również inicjatorem założenia Gazdovského potravinárského družstva. Nigdy nie taił się swoim słowackim poczuciem narodowym, za które został w 1918 roku uwieziony, chociaż podkoniccy gazdowie stanęli murem za swoim proboszczem. Zmarł 19 września 1918 w Podkonicach, gdzie został pochowany.
(6.6.1873 Pekelník – 10.10.1917 Kolačkov) – słowacki budziciel narodowy, ksiądz i zbieracz twórczości ludowej. Urodził się 6 czerwca 1873 w Piekielniku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1897 roku. Pracował w regionach Orawa, Spisz oraz Liptov, gdzie miedzy innymi zajmował się zbieraniem ludowych pieśni, przysłów, porzekadeł, zwyczajów, wierzeń i opowiastek. Brał udział w wydaniu Slovenských spevov (1926), w którym jest zebranych około 2 000 pieśni ludowych z różnych regionów Słowacji. Włączył się też do słowackiego ruchu narodowego. Wspierał słowackie imprezy narodowe, literaturę i prasę. Publikował w Národných novínach, Katolíckych novínach oraz Časopise Muzeálnej slovenskej spoločnosti. Współpracował z s A. Hlinkiem przy tłumaczeniu Starego Testamentu na język słowacki a w rękopisach pozostało około sto jego kazań. Podczas I wojny światowej był przesłuchiwany jako pansław oraz burzyciel, za co został postawiony przed sądem wojskowym. Zmarł 10 października 1917 w Kolačkovie na Spiszu. W odręcznie pisanej kronice słowackich księży napisali o nim: „Budził, ciosał oraz utrzymywał słowacką tożsamość narodową, w małych i starszych krzesał iskry miłości do ojczyzny.“

(8.10.1837 Jablonka – 6.6.2012 Szczawnica) – słowacki poeta, artysta oraz pedagog.
Urodził się 8 października 1937 w Jabłonce. Już podczas nauki w Liceum ogólnokształcącym ze słowackim językiem nauczania w Jabłonce pokochał słowacką poezję i jeszcze przed maturą zadebiutował wierszem Rodná reč, która została opublikowana na łamach czasopisma literackiego Smer. Swoje wiersze publikował także w Mladej tvorbe i krajańskim czasopiśmie Život. W Wydawnictwie Towarzystwa Słowaków w Polsce w Krakowie zostały wydane trzy tomiki poezji – Oravské návraty (2005), Dozvuky (2008) a Stopy jesene (2010). Oprócz poezji poświęcał się także twórczości artystycznej, do której inspiracje czerpał zwłaszcza z rodzinnej Orawy, Pienin czy Szczawnicy, która stała się jego nowym domem, jak również z innych pięknych okolic Słowacji. Swoje obrazy wystawiał na ponad stu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kilkunastu miastach Polski. Przy okazji wystaw w Galerii Sztuki Słowackiej Towarzystwa Słowaków w Polsce w Krakowie została wydana publikacja z jego życiorysem i obrazami s nazwą Moje krajinky/Moje pejzaże (2004). Zmarł 6 czerwca 2012 w Szczawnicy, gdzie został pochowany.

(1661 Podvlk – 1705 Podvlk) – słowacki ksiądz. Urodził się w 1661 roku w Podwilku. Studiował teologię w Trnawie a święcenia kapłańskie przyjął 22 czerwca 1686. Następnie pracował jako wikariusz w Podwilku oraz jako proboszcz w Sedliackiej Dubovej i Lokci. Pod koniec życia został mianowany proboszczem w rodzinnym Podwilku, gdzie w 1705 roku zmarł.
(20.1.1791 Jablonka – 2.1.1848 Pešť) – słowacki ksiądz i patriota. Urodził się 20 stycznia 1791 w Jabłonce. Studiował filozofię w Trnawie i teologię w Pazmaneum w Wiedniu. Jako ksiądz pracował w środowisku nie związanym ze Słowakami (Nagymaros, Óbud, Békásmegyer, Budarös), ale wspierał literaturę słowacką i włączył się aktywnie do słowackiego ruchu narodowego, jednocześnie możemy go zaliczyć do młodszej generacji kollárowsko-hamuljakowskiej. Był gorliwym mecenasem Towarzystwa Miłośników Języka i Literatury Słowackiej oraz dążeń narodowo-jednoczących Słowaków w ramach Monarchii Węgierskiej. Utrzymywał kontakty z P. J. Šafárikiem, J. Kollárem i współpracował także z M. Hamuljakiem oraz J. Palkovičem. Zmarł 2 stycznia 1848 w Peszcie.
(1926 Čierna Hora – Bratislava)
(6.4.1944 Čierna Hora)

(17.1.1928 Čierna Hora – 24.12.1992 Bratislava)

(1885 Čierna Hora – 20.8.1971 Bratislava)

(16.11.1941 Čierna Hora)

(Nedeca)
(22.2.1871 Jablonka – 1.2.1931 Kobyly)
(30.5.1773 Chyžné - ?) – słowacki patriota. Urodził się 30 maja 1773 r. w Chyżnem. Był członkiem Słowackiego Towarzystwa naukowego.
(17.4.1908 Lipnica – 1991) – słowacki pedagog, redaktor, poeta i tłumacz. Urodził się 17 kwietnia 1908 w Lipnici. Aktywnie uczestniczył w słowackim ruchu narodowym. Redagował Młode życie (Mladý život) i opracował Zbiór wierszy pochwalnych (Zbierku oslavných básní). Napisał dwie sztuki teatralne dla młodzieży: Keď miznú biele krvinky a Loktibrada a princezná i bajki V krajine zeleného trpaslíka oraz Rozprávky pre najmenších. Zostały wydane dwa tomiki poezji: Ružové Plamene oraz Slzy na dlani. Przetłumaczył kilku autorów czeskich.

(15.12.1970 Dolná Zubrica – 1.12.2003)

(1866 Lapšanka – 15. december 1937)

L

(17. st. Nižné Lapše)
(Nižné Lapše)
(17. st. Nižné Lapše)
(1815 Chyžné – 14.2.1879 Lazany) – słowacki ksiądz i literat. Rodak z Chyżnego. Większość posługi kapłańskiej przebył w Lazanoch, gdzie zbudował nowy kościół. Publikował artykuły w Gazecie narodowej (Národných novínach) i Letopisie slovenskim. Zmarł 14 lutego 1879 w Lazanoch.
(26.4.1840 Chyžné – 10.7.1911 Chyžné) – słowacki patriota, ksiądz i mecenas literatury słowackiej. Urodził się 20 kwietnia 1840r. w Chyżnem. Ponad trzydzieści lat pracował w środowisku Słowaków, Niemców i Węgrów w komitacie belehradskim. W 1899 roku z powodów zdrowotnych powrócił do rodzinnego Chyżnego i włączył się do słowackiego ruchu narodowego na Orawie. Przy okazji jubileuszu 60-lecia urodzin P. O. Hviezdoslava założył pod nazwiskiem Chyžniansky fundację literacką (1 000 złotych), którą jeszcze później podwyższył. Pieniądze wykorzystywano w celach wspierania młodych nadziejnych pisarzy słowackich. Wsparł także Słowackie Muzeum Narodowe, któremu podarował 2 000 złotych. Inna słowacka znakomitość z Orawy Pavol Országh Hviezdoslav zadedykował Chyžňanskiemu wiersz: Żadna mowa na świecie, nie jest taką, jak słowacka nie ucierpiała tylu zniewag... Czyż nie, starcze wielebny, czyż nie mam racji? Los był, oto i Ciebie do cudzej winnicy rzucił - pustki intelektualnej dla Ciebie – ale ona przywróciła Ciebie, przygarnęła na swoje łono należysz do niej na zawsze i ona do Ciebie jesteście nierozłączni! Zmarł 10 lipca 1911 w rodzinnej miejscowości.

(15.3.1880 Jablonka – 5.10.1958 Levoča) – słowacki ksiądz, wikariusz Jego Świątobliwości, pedagog.
Urodził się 15 marca 1880 w Jabłonce. Święcenia kapłańskie przyjął 21 czerwca 1903, najpierw pracował w diecezji Vacovskej a od 1920 roku przeszedł do dieciezji Spiskej. W okresie międzywojennym pracował jako nauczyciel w liceum w Lewoczy i został rektor Niższego Seminarium w Lewoczy. W 1938 roku został dyrektorem Liceum katolickiego w Lewoczy. W tym samym roku uhonorowany został godnością wikariusza Jego Świątobliwości. Następnie przeszedł na emeryturę i w 1940 roku powrócił na tereny przyłączone i stał się administratorem w Kacwinie. Po zakończeniu II. wojny światowej wnioskował jako autochton o pozostanie na obszarze przyłączonym do Polski, za co został uwięziony i w wyniku tego wydalony do Czechosłowacji. W 1945 roku mieszkał w Javorine i pomagał w pracach duszpasterskich. Ostatnie lata spędził jako emeryt w Lewoczy, gdzie w 1958 roku zmarł.

(27.10.1921 Jablonka)

(30.3.1792 Nižná Lipnica - 19.4.1856)

M

(19. st. Jablonka) – słowacki pedagog i sadownik. Rodak z Jabłonki. Zajmował się sadownictwem. Jego wnukiem był już wspominany Anton Jablonský.
(19. st. Jablonka) – słowacki pedagog oraz literat. Rodak z Jabłonki. Publikował w kilkunastu gazetach słowackich i czasopismach, m. i. np. Kráľovná svätého Ruženca czy Včela. Oprócz artykułów pisał własne opowiadania.
(21.2.1789 Jablonka – 13.4.1865 Spišské Podhradie) – słowacki ksiądz oraz pisarz religijny. Urodził się w 1790 roku w Jabłonce. Pochodził ze starej rodziny Machayów, która uczestniczyła w zakładaniu Jabłonki. W Turczańskim Św. Martine wydał dzieło moralizatorskie w języku słowackim Zwierciadło moralne dydykowane młodzieży (Mrawné zrkadlo mládeži wenowané, 1852). Pracował jako zastępca wicearchidiakona w Veličnej, proboszcz w Trstenej, Veľkej Vsi, Orawce i w końcu ze względu na stan zdrowia zamieszkał u swojego brata Jozefa w Spišskej Kapitule. Zmarł 13 kwietnia 1865 w Spišskom Podhradí. Pochowany jest na cmentarzu przy katedrze w Spiskiej Kapitule.
(17.4.1802 Jablonka – 29.5.1889) – kanonik spiski i ojciec duchowny w seminarium. Urodził się 17 kwietnia 1802 w Jabłonce. Brat Jána Machaya. Studiował filozofię w Jagrze a teologie na Pazmaneum w Wiedniu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1825 roku. Był wikariuszem w Huncovcach, Keżmarku oraz Veličnej. Jako proboszcz pracował w Bijacovcach, Žehre i Milbachu. W późniejszym okresie został uhonorowany tytułem wicedziekana, ojca duchownego w seminarium oraz kanonika spiskiego. Zmarł w 1866 roku w Spišskom Podhradí.
(19. st. Jablonka) – słowacki pisarz i publicysta. Rodak z Jabłonki. Publikował w kilku słowackich gazetach i czasopismach, m.in. np. w Słowackiej Gazecie Narodowej (Slovenskych národnych novinach), w Pszczelarzy (Včelár) i Sadownik (Ovocinár). Pisał też opowieści ludowe i nowele w języku słowackim.
(19.4.1877 Jablonka – 23.4.1950 Modra) – słowacki pedagog, historyk, dyrektor Studium Nauczycielskiego w Modrej. Urodził się 19 kwietnia 1877 w Jabłonce. Był bratem Ferdynanda Machaya, który prowadził akcje polonizacyjną na Górnej Orawie, za co go Vendelín potępiał, ponieważ było to całkowicie sprzeczne z tradycją rodzinną Machayów. Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego w Spišskej Kapitule oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Budapeszcie prowadził zajęcia w Studium Nauczycielskim w Modrej, gdzie został w 1918 roku mianowany za dyrektora. O jego pracy w okresie przedwojennym w tejże instytucji napisano w Sborníku Pedagogického múzea okresu bratislavského a malackého w 1928 roku te słowa: „Vendelín Machay na lekcjach języka słowackiego podtrzymywał i odświeżał świadomość narodową. Jego zawsze wesoła i uśmiechnięta twarz była zwiastunem nadchodzącego bardziej wesołego, nowego życia. Nie powstrzymywały go ówczesne przeszkody.“ W 1936 roku wydał publikację o Modrej. Pracował tutaj dokońca swojego zycia. Zmarł 23 kwietnia 1950.
(6.1.1904 Vyšné Lapše – 13.3.1982)
(21.1.1977 Spišská Stará Ves)

(1938 Repiská-Bryjov potok – 31.10.2010 Repiská-Bryjov potok)

(12.2.1882 Vyšné Lapše – 22.4.1970 Piešťany/Ľupča)

(19. – 20. st. Jurgov)

(16.2.1887 Nedeca – USA)

(12.10.1866 Tribš – 1954 Lipovce)

(25.7.1956 Horná Zubrica – 19.2.1995 Horná Zubrica)

(4. september 1902 Jurgov – 14. marec 1967 Bratislava)
(19. – 20. st. Jurgov)
(17. st. Tribš)
(4.6.1927 Kacvín – 18.10.2020 Kacvín)
(20.7.1957 Nedeca/Kacvín)
(19. – 20. st. Horná Zubrica) – słowacki pedagog. Rodak z Zubrzycy Górnej. Pracował jako nauczyciel w Trenczynie. Publikował w Cyrilu a Methóde.

(15.9.1891 Tribš – 12.9.1971 Veľká Franková)

(23.6.1933 Horná Zubrica) – słowacka artystka i pedagog.
Urodziła się 23 czerwca 1933 w Zubrzycy Górnej. Jest absolwentką Liceum ogólnokształcącego ze słowackim językiem nauczania w Jabłonce, studium nauczycielskiego słowackiej filologii na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie oraz studium wychowania plastycznego na Wydziale Pedagogiczno-plastycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Żyje i tworzy w Zubrzycy Górnej, jednocześnie jej obrazy są bezpośrednio powiązane z rodzinną Orawą. Miała kilkanaście wystaw indywidulanych w Polsce i na Słowacji. Jej obrazy świętych zdobią kościoły w Psarach, Zubrzycy Górnej, Piekielniku oraz Chyżnem. Wybór z jej twórczości był kilkakrotnie prezentowany również w Galerii Sztuki Słowackiej Towarzystwa Słowaków w Polsce w Krakowie, jednocześnie przy tej okazji została wydana publikacja z jej życiorysem i obrazami z nazwą Wybór z twórczości/Výber z tvorby (2006). Jej działalność artystyczna, praca pedagogiczna w kilku szkołach słowackich, jak i działalność społeczna na rzecz krajańskiego ruchu jest między krajanami ze Spisza i Orawy szczególnie ceniona.

N

(10.12.1792 Nižné Lapše – 17.10.1858 Spišské Podhradie)
(1.11.1772 Pekelník – 6.8.1837)
(30.8.1834 Kacvín – 4.10.1927)

O

(15.71863 Jablonka – 3.5.1924 Pušovce)
(Horná Zubrica )
Štefan Omiľák (Horná Zubrica)

P

(9.12.1886 Jablonka – 21.4.1959) – sekretarz kancelarii biskupa, kanonik gremialny i literat. Urodził się 9 grudnia 1886 w Jabłonce. Wyświęcony za księdza w 1910 roku. Był wikariuszem w Hruštíne, Veličnej, Lipnicy Wielkiej, Zubrzycy Górnej, Orawce, Zázrivej i Markušovcach. Proboszczował w Oravskiej Lesnej. W 1919 roku stał się sekretarzem kancelarii biskupa w Spišskej kapitule a cztery lata później kanonikiem gremialnym w Spišskej kapitule. Zajmował się twórczością literacką, systematycznie publikował w Svätej rodinie, Kráľovnej svätého Ruženca i w Kalendarzach św. Wojciecha. Zmarł 21 kwietnia 1959 r.
(1.12.1881 Tribš – 16.9.1915 Budapesť)
(Vyšné Lapše)
(16.5.1942 Nedeca – 15.7.1991 USA)

R

(10.10.1941 Čierna Hora – 5.3.2019 Bratislava)

(31.1.1867 Jurgov – 14.5.1931 Košice-Barca)

S

(22.51832 Jablonka – 9.2.1914 Fülek)
(11. decembra 1909 v štáte Illinois v USA Čierna Hora – 8. januára 1984 Bratislava/Trnava)
(16.6.1875 Kacvín – 26.4.1934 Chrasť nad Hornádom)
(1868 Horná Lipnica? - 19.1.1958 Báč) – kaznodzieja, redemptorysta. Urodził się 15 października 1868 roku w Lipnicy. W 1921 roku został pierwszym przełożonym klasztoru redemptorystów w Stropkowie. Pod jego kierownictwem został tenże były klasztor franciszkanów zrekonstruowany. Zmarł w 1958 roku.
(2.8.1815 Podvlk – 14. október 1874 Žilina) – słowacki ksiądz, poeta oraz publicysta. Urodził się 2 sierpnia 1815 roku w Podwilku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1838 roku. Pracował jako proboszcz w Krušetnici. Publikował w Gazecie Katolickiej (Katolíckych novín) wiersze i artykuły religijne w języku słowackim. Żył bardzo skromnie, swój majątek 769 ryńskich florenów i 94 denarów jeszcze w 1866 roku oddał kościołom i biednym ludziom. Zmarł w biedzie 14 października 1874 w Żylinie.

(23.121893 Kacvín – 28.111975 Bratislava)

Š

(23.2.1902 Kacvín – 26.101975 Kacvín)
(Podvlk – 1831 Podvlk) – kanonik, wicearchidiakon oraz doradca przy Stolicy Apostolskiej. Rodak z Podwilka. Po krótkim okresie pracy na plebanii w Habovke i w Hnilci, gdzie był pierwszym administratorem nowej parafii, w latach 1811 – 1831 pracował jako ksiądz w rodzinnym Podwilku. Był honorowym kanonikiem, wicearchidiakonem oraz asesorem Stolicy Apostolskiej. Zmarł w 1831 roku. Został pochowany w sanktuarium kościoła w Podwilku.
(16. september 1930 Jurgov – 3. august 2009 Prešov)
(19.12.1946 Chyžné)

(21.1.1938 Kacvín – 22.11.2008 Nedeca)

(17. st. Jablonka) – zarządca Zamku Orawskiego. Rodak z Jabłonki. W latach 1671 – 1672 był zarządcą Zamku Orawskiego oraz zarządcą majątków orawskich. Podczas walk o zamek został uwięziony i oskarżony z rebelianctwa. Udało mu się jednak uwolnić i koło 1680 roku pracował na Orawie jako urzędnik ds. podatków. Jego rodzina przeniosła się z Jabłonki do Slanice, gdzie Matúš Šuvada ożenił się z Márią, siostra Antona Bernoláka.

V

(28.2.1821 Podvlk – 17.8.1898) – kanonik, wicearchidiakon a inspektor szkolny Górnej Orawy. Urodził się 28 lutego 1821 w Podwilku. Wyświęcony za księdza 28 kwietnia 1848. Wikariuszem był w Veličnej, Hrabušicach, Rabči oraz Bielom Potoku. W latach 1856 – 1897 pracował jako proboszcz w Orawce, jednocześnie od 1868 roku był wicearchidiakonem i inspektorem szkolnym Górnej Orawy. Pracował również jako dziekan w powiecie Trstená a w 1879 roku został mianowany honorowym kanonikiem. Zmarł 17 sierpnia 1898 r.
(14.6.1901 Pekelník – 10.5.1973 Martin) – słowacki ksiądz, pracownik oświatowy i kulturalny. Urodził się 14 czerwca 1901 w Piekielniku. Wyświęcony za księdza w 1926 roku. Pracował jako proboszcz we Vrútkach. Prowadził działalność kulturalną i oświatową. Zmarł 10 maja 1973 w Martine, gdzie się schronił na emeryturze.
(1723 Kacvín – 9.12.1793 Pruské)
(Podvlk - 26.4.1831 Podkoniciach)
(1828 Podvlk – 28.4.1884 Ružomberok) – słowacki ksiądz i opat. Urodził się w 1828 roku w Podwilku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1855 roku a następnie był wikariuszem w Rużomberku, gdzie został proboszczem. Uhonorowany został też godnością opata. Zmarł 28 kwietnia 1884 w Rużomberku.
(24.11.1906 Jurgov – 22.3.1977)
(Jurgov)

(18.12.1861 Horná Lipnica – 16.4.1931) – kanonik, pralat papieski, wikariusz generalny oraz rektor Seminarium Spiskiego.
Urodził się 18 grudnia 1861 w Lipnicy Małej. Teologię studiował w Spišskej Kapitule. Święcenia kapłańskie przyjął 30 czerwca 1884. Wikariuszem był w Slovenskej Vsi, Markušovciach i Námestowie. W 1893 roku przejął probostwo w wolnej parafii Zákamenné, gdzie przepracował 28 lat. Podczas jego proboszczowania została rozpoczęta i dokończona budowa nowego kościoła murowanego w podwójnym stylu neoromańskim, który istniej do dzisiaj. W późniejszym okresie był inspektorem szkolnym, doradcą przy Stolicy Apostolskiej, dziekanem środkowoorawskiego dziekanatu, honorowym kanonikiem oraz sędziom prosynodalnym. W kwietniu 1921 biskup Ján Vojtaššák mianował go za wikariusza generalnego oraz rektora Seminarium Spiskiego w Spišskiej Kapitule. Jozef Vojtíček nigdy nie zapomniał o swojej rodzinnej miejscowości Lipnicy Małej, w której ufundował kapliczkę ku czci św. Józefa a za swoje patrymonium nakazał wybudować nową plebanię. Zmarł 16 kwietnia 1931. Pochowany jest na cmentarzu w Zákamennom.

(25.4.1858 Veľká Lipnica - 29.1.1931) – słowacki ksiądz i literat. Urodził się 25 kwietnia 1858 w Lipnici Wielkiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1884 roku. Jego zasługą jest wyegzekwowanie od Sądu Najwyższego w Pradze wznowienie działalności liceum katolickiego w Kláštore pod Znievom. Był szczodrym mecenasem studentów. Zmarł 29 stycznia 1931r.

(6.8.1938 Vyšná Lipnica) – redaktor, pisarz, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Bratysławie.
Urodził się 6 sierpnia 1935 w Lipnici Małej. Po studiach na Uniwersytecie Komenskiego w Bratysławie pracował jako redaktor w dzienniku Gazeta Rolnicza (Roľnícke noviny) a później przyczynił się do powstania pierwszej biblioteki publicznej naukowej w Nitrze – Centralnej Biblioteki Rolniczej (Ustrednej pôdohospodárskej knižnice). W latach 1975 – 1989 pracował jako kierownik Gabinetu historii i promocji na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Nitrze a po przewrocie został dyrektorem Biblioteki Uniwersyteckiej w Bratysławie, jednocześnie pod jego kierownictwem została zautomatyzowana jej praca. Wydał kilka prac naukowych i publikacji z zakresu informatyki tekstu oraz historii słowackiego szkolnictwa rolniczego. W tłumaczeniu angielskim wydał bullę Industriae Tuae (1992). Uczestniczył też w wydaniu dziesiątków innych publikacji książkowych i jest je autorem ponad czterystu artykułów z zakresu bibliotekoznawstwa oraz informatyki, historii i kultury słowackiej, zwłaszcza z życia i historii Nitry - Nitra starodawna i współczesna (Nitra starodávná a súčasná, 1988) czy Nitrzańskie piekło oraz inne teksty (Nitrianske inferno a iné texty, 2010).

Z

(1.10.1948 Dolná Zubrica) – archeolog, odkrywca największego w Europie skarb grzywien wielkomorawskich.
Urodził się 1 października 1948 w Zubrzycy Dolnej. Jest absolwentem Liceum Ogólnokształcącego ze słowackim językiem nauczania w Jabłonce oraz studiów archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jest długoletnim pracownikiem Muzeum Archeologicznego w Krakowie. W ramach swojej pracy badawczej znalazł największy w Europie skarb grzywien wielkomorawskich (4212 grzywien o wadze 3630 kg). Na terenie Krakowa prowadził badania ratownicze a przez pewien czas pracował jako miejski konserwator zabytków. W 2009 roku prezydent Rzeczpospolitej Polskiej mianował go członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Jest autorem kilku ekspozycji archeologicznych oraz wielu prac naukowych, które zostały opublikowane w kraju i za granicą.

(27.4.1881 Jablonka – 29.11.1943)– słowacki ksiądz. Urodził się 27 kwietnia 1881 w Jabłonce. Święcenia kapłańskie przyjął w 1906 roku. W latach 1937 – 1943 pracował jako ksiądz w Lazanoch, gdzie 29 listopada 1943 zmarł. Pochowany jest w Kľaku.
(21.5.1805 Varšava - ?)
(29.11.1886 Dolná Zubrica – 13.101963) – słowacki ksiądz. Urodził się 29 listopada 1886 w Zubrzycy Dolnej. Wyświęcony za księdza został w 1910 roku. Od 1945 roku pracował jako proboszcz w Medzibrode. Zmarł 13 października 1963. Pochowany jest w Moštenicy.

Ž

(10.1.1923 Fridman – 25.8.2001 Spišská Kapitula)
(1827 Pekelník – ?)