
Nasi pracownicy naukowi
Prof. zw. dr hab. Józef Ciągwa

Prezes
Towarzystwa Słowaków w Polsce
prawnik, historyk, publicysta
Studia wyższe ukończył na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przebywał również na pobytach studyjnych w Niemczech, Wielkiej Brytanii i na Słowacji. W 1994 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego i jest jedynym profesorem uniwersyteckim narodowości słowackiej w Polsce. Prezydent Republiki Słowackiej nadał mu w 2009 roku wysokie odznaczenie państwowe Order Białego Krzyża Dwuramiennego II klasy za zasługi dla Republiki Słowackiej, a w 2014 roku prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz za osiągnięcia w pracy naukowej. Od 1996 roku jest prezesem Towarzystwa Słowaków w Polsce. Obecnie wykłada w Katedrze Historii Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zajmuje się zagadnieniami systemu autonomii politycznej województwa śląskiego w okresie międzywojennym, jak również prawno-historycznymi zagadnieniami północnego Spisza i prawami obywateli narodowości słowackiej na terytorium Polski. Jest autorem monografii: Wpływ centralnych organów Drugiej Rzeczypospolitej na ustawodawstwo śląskie w latach 1922 – 1939 (1979), Autonomia Śląska 1922 – 1939 (1988), Immunitet parlamentarny posłów Sejmu Śląskiego w latach 1922 – 1939 (1992), Dzieje i współczesność Jurgowa 1546 – 1996 (1996), Interpelacje poselskie w Sejmie Śląskim 1922 – 1939. Regulacja prawa i praktyka. (2016) i ponad stu artykułów naukowych. Wyniki swych badań i bogatą działalność publicystyczną prezentuje w Polsce, na Słowacji i na forum międzynarodowym.

PhDr. Ľudomír Molitoris, PhD.

Sekretarz generalny
Towarzystwa Słowaków w Polsce
historyk, publicysta, tłumacz
Absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. Obecnie pełni funkcję sekretarza generalnego Towarzystwa Słowaków w Polsce. Jest członkiem Komisji wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Polsce, Rady Generalnej Światowego Stowarzyszenia Słowaków Żyjących za Granicą, Rady ds. Słowaków Zagranicznych przy Macierzy Słowackiej oraz Spiskiego Towarzystwa Historycznego. Zajmuje się historią i współczesnością mniejszości słowackiej w Polsce oraz regionalną historią północnego Spisza i Górnej Orawy. Jest autorem monografii Dejiny Slovákov v Poľsku do roku 1961 (2017), współautorem monografii Tajne dzieje górnej Orawy (2012), natomiast w Polsce, na Słowacji i za granicą opublikował kilkadziesiąt artykułów naukowych i artykułów polemicznych dotyczących kwestii z zakresu powyższej problematyki.

PhDr. Milica Majeriková-Molitoris, PhD.

Redaktor naczelny
naukowej publikacji Almanach Słowacy w Polsce,
historyk, dziennikarz, publicysta
Ukończyła studia historii i wiedzy o społeczeństwie na Wydziale Humanistyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie na Słowacji. Pracę doktorską obroniła na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy. Obecnie jest redaktorką czasopisma Towarzystwa Słowaków w Polsce Život, redaktorką naczelną oraz edytorką Almanachu Słowacy w Polsce, członkinią Rady Redakcyjnej rocznika historycznego Z minulosti Spiša i członkiem komitetu Spiskiego Towarzystwa Historycznego w Lewoczy. Zajmuje się stosunkami słowacko-polskimi, względnie czesko-słowacko-polskimi, szczególnie po 1918 roku, historią regionu północnego Spisza i Górnej Orawy oraz kwestią słowackiej mniejszości narodowej w Polsce. Jest autorką monografii Vojna o Spiš. Spiš v politike Poľska v medzivojnovom období v kontexte česko-slovensko-poľských vzťahov (2007) Vojna po vojne. Severný Spiš a horná Orava v rokoch 1945 – 1947 (2013) oraz Nedeca (2020), współautorką monografii regionalnych Tvarožná (2008), Spišská Stará Ves (2008), Malá Franková (2011), Spišské Hanušovce (2013), Krempachy (2015), Frydman (2022), Kacwin (2022) oraz publikacji Doživotná umiestnenka (2010), Tajne dzieje górnej Orawy (2012), Przewodnik turystyczny po Zamagurzu Spiskim (2014), Wędrówki po obu stronach brzegu Dunajca (2018) oraz Analizy opieki Republiki Słowackiej o Słowaków żyjących w Polsce i porównanie opieki o rodaków na Słowacji oraz w Polsce (2019). W kraju i za granicą publikowała dziesiątki artykułów naukowych i popularno-naukowych z zakresu powyższej problematyki. Za wyjątkowy wkład w dziedzinie kultury otrzymała w 2023 roku prestiżową nagrodę Słowacki Kod Identyfikacyjny.

Mgr. Agata Jędrzejczyk

Redaktor naczelny
słowackiego czasopisma Život,
żurnalista, publicysta, tłumacz
Ukończyła studia z zakresu języka słowackiego i literatury oraz języka niemieckiego i literatury na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu św. Cyryla i Metodego w Trnavie. Jest redaktorem naczelnym czasopisma Život, członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Słowaków w Polsce, członkiem Towarzystwa św. Wojciecha oraz Koła Macierzy Słowackiej w Nowej Białej. Jest także tłumaczem przysięgłym języka słowackiego i wielu projektów transgranicznych oraz publikacji wydanych w ramach współpracy transgranicznej słowacko-polskiej. Zajmuje się popularyzowaniem dziedzictwa kulturowego słowackiej mniejszości narodowej żyjącej w Polsce. Jest autorem dwujęzycznej publikacji Zespół Folklorystyczny Spiš 65 lat działalności (2013), która prezentuje informacje o powstaniu, działalności, miejscowym stroju ludowym oraz kierownikach zespołu folklorystycznego Spiš działającego przy Kole Towarzystwa Słowaków w Polsce w Nowej Białej.

Mgr. Dominik Surma

Wiceprezes
Towarzystwa Słowaków w Polsce,
pedagog, żurnalista, publicysta
Ukończył studia dziennikarstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. W latach 1979 oraz 1980 pracował jako instruktor Zarządu Głównego Towarzystwa Kulturalnego Czechów i Słowaków w Polsce. Później do roku 1988 jako redaktor krajańskiego miesięcznika Život w Warszawie. W latach 1988–1990 pracował jako starszy instruktor i kierownik działu kultury Towarzystwa Kulturalno-Społecznego Czechów i Słowaków w Polsce. W 1990 roku rozpoczął pracę nauczyciela w Szkole Podstawowej ze Słowackim Językiem Nauczania w Nowej Białej, a później także w gimnazjum w Krempachach. Aktywnie uczestniczy w podtrzymywaniu i przekazywaniu słowackiej świadomości narodowej w Polsce, równocześnie jest wiceprzewodniczącym Towarzystwa Słowaków w Polsce. Za długoletnią działalność na rzecz społeczności krajańskiej został uhonorowany Medalem Pamiątkowym Prezesa Urzędu do Spraw Słowaków Żyjących Zagranicą.

Mgr. Anna Krištofeková

Członek Zarządu Głównego
Towarzystwa Słowaków w Polsce,
pedagog, publicysta
Ukończyła studia języka słowackiego oraz literatury na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. Pracowała jako redaktor krajańskiego miesięcznika Život w Warszawie, a później jako nauczycielka w Szkole Podstawowej ze Słowackim Językiem Nauczania w Nowej Białej. Jest autorką kilka podręczników języka słowackiego. Aktywnie uczestniczy w podtrzymywaniu i przekazywaniu słowackiej świadomości narodowej w Polsce, równocześnie jest członkiem Zarządzu Głównego Towarzystwa Słowaków w Polsce.

Jozef Majerčak

Wiceprezes
Towarzystwa Słowaków w Polsce,
etnograf,
dyrektor artystyczny Zespołu Folklorystycznego Spisz
w Nowej Białej
Pochodzi z zamagurskiej miejscowości Nowa Biała, gdzie piastował również funkcję sołtysa. Od najmłodszych lat angażował się w ruchu krajańskim na Spiszu, przy czym obecnie pełni funkcję wiceprzewodniczącego Towarzystwa Słowaków w Polsce i pracownika kierującego Centrum Kultury Słowackiej. Interesuje się kulturą ludową regionu i jest współautorem kilku publikacji poświęconych tejże tematyce. Od 1983 roku jest dyrektorem artystycznym Zespołu Folklorystycznego Spisz w Nowej Białej, w którym przez długie lata był też tancerzem i muzykiem. W 1984 roku wraz z siostrą Anną Majerczak założyli Dziecięcy Zespół Folklorystyczny Mali Bielanie, w którym mogą swoje talenty rozwijać dzieci i młodzież. Obydwa zespoły podtrzymują lokalne zwyczaje i tradycje, wliczając w to te słowackie. W 2014 roku został odznaczony przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej, za upowszechnianie i propagowanie folkloru. Jest autorem publikacji Zespół Folklorystyczny – Folklórny súbor Spiš (2018).

Mgr. Michał Król, Dis. art.

Muzyk oraz pedagog
Jest absolwentem Konserwatorium w Żylinie na kierunku Muzyka kościelna oraz Uniwersytu Katolickiego w Rużomberoku, kierunek Nauczanie sztuki muzycznej ze szczególnym uwzględnieniem gry na pianinie. Podczas studia był aktywnym działaczem słowackiego życia muzycznego jako członek Chóru Słowackich Nauczycieli oraz Żylińskiego Chóru Mieszanego. Obecnie pracuje jako pedagog muzyczny oraz kapelmistrz Orkiestry Dętej w Kacwinie. Interesuje się historią północnego Spiszu oraz życiem duchowym miejscowej ludności w związku z muzyką i śpiewem. Jest autorem książki Mariánske spevy v živej ľudovej tradícii v obci Kacvín (2022), artykułu naukowego Nábožné spevy, modlitby, organy a organisti v Kacvíne (2017) oraz kilka artykułów w czasopiśmie słowackiej mniejszości w Polsce Život.

Mgr. Marek Bryja

Etnolog, etnograf, pedagog
Ukończył studia etnologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu św. Cyryla i Metodego w Trnawie oraz studia na University of WestLondon w Londynie. Obecnie jest nauczycielem języka słowackiego i angielskiego na Spiszu. Jest członkiem Koła Towarzystwa Słowaków w Polsce w Krempachach i Koła Macierzy słowackiej w tej miejscowości. Społecznie zajmuje się działalnością kulturalną oraz ruchem folklorystycznym słowackiej mniejszości narodowej żyjącej w Polsce. Podczas pobytu w Londynie brał aktywny udział w działalności słowackiej społeczności żyjącej w Wielkiej Brytanii, był członkiem zespołu folklorystycznego Morena Slovak Dance Company w Londynie. Obecnie jest członkiem działającego w Krempachach na Spiszu zespołu folklorystycznego Dolina i autorem choreografii Tańce Horehronie tego zespołu.