Łapszanka

Łapszanka jest cichą podgórską wsią ciągnącą się doliną potoku o tej samej nazwie, na którym, na całej jego długości, powstało około 30 interesujących małych kaskad.

Należy do miejscowości Zamagurza założonych na prawie wołoskim, kiedy to właściciel dóbr niedzickich Jerzy Horváth, starając się powiększyć dochody ze swych majątków, rozpoczął pod koniec XVI w. gromadzenie wolno żyjących mieszkańców w trwałych osiedlach, co zaowocowało, iż w regularną wieś rozwinęła się dopiero w następnym stuleciu.

Mieszkańcy zajmowali się pasterstwem, pracą w lasach i rolnictwem. Najstarszymi zachowanymi obiektami w Łapszance są kapliczki przydrożne. Kapliczkę p. w. Matki Bożej Niepokalanej z 1872 r. wybudowano na miejscu, w którym w przeszłości chowano samobójców, topielców, wisielców i zmarłych podczas epidemii cholery. Następna kapliczka, pw. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1928 r., znajduje się w miejscu, z którego widoczna jest przepiękna panorama Tatr, często fotografowana przez turystów. Wybudowana została po to, aby jej dzwon ostrzegał przed nadchodzącymi burzami oraz do rozpędzania chmur burzowych przez chmurników, nawiązując do mitycznych wierzeń słowiańskich. Podczas jednego takiego dzwonienia zginął w wyniku uderzenia pioruna tutejszy mieszkaniec. Kult Matki Bożej związany jest również z dwiema następnymi kapliczkami – kapliczką pw. Panny Maryji i kapliczką pw. Świętej Trójcy, której nazwa zmieniona jednak została na kapliczkę pw. Matki Bożej z Lourdes.

Od założenia do 1918 r. wieś była częścią regionu spiskiego w ramach wielonarodowego państwa węgierskiego (Uhorska). Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r. została objęta granicami słowackiej części nowopowstałej Republiki Czechosłowackiej, a w 1919 r. włączona została do tzw. obszaru plebiscytowego, o losie którego miała zadecydować miejscowa ludność. Ostatecznie plebiscyt nie odbył się i w 1920 r. wieś została na podstawie decyzji Rady Ambasadorów Konferencji Pokojowej w Spa przyłączona do Polski. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 r. została inkorporowana do Słowacji, a w 1945 r. ponownie została włączona do Polski, gdzie leży obecnie.

Na początku XX w. został we wsi wybudowany murowany rzymskokatolicki kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego, który jest kościołem filialnym parafii w Łapszach Wyżnych.

Łapszanka jest bardzo atrakcyjną miejscowością ze względu na malowniczą przyrodę, czyste powietrze, ciszę, lasy pełne zwierzyny oraz urodzaj grzybów i innych płodów leśnych. Podczas pięknych słonecznych dni z tutejszej przełęczy górskiej rozciąga się jeden z najpiękniejszych widoków na Tatry i na Magurę Spiską. Przez wieś prowadzi kilka oznakowanych pieszych szlaków turystycznych oraz trasy rowerowe, które prowadzą również do przejścia granicznego do miejscowości Osturnia (Osturňa). Odwiedzający te tereny w zimie mogą przemierzać drogi saniami. W Łapszance noclegi można znaleźć w kwaterach prywatnych, a podstawowe potrzeby można nabyć w miejscowym sklepie spożywczym i wielobranżowym.