W przedostatnią niedzielę września w Nowej Białej na Spiszu odbyła się już XXXI edycja Dni Kultury Słowackiej w Małopolsce. Wydarzenie rozpoczęło się w miejscowym kościele Św. Katarzyny mszą św. w języku słowackim celebrowaną przez proboszcza ks. Artura Gadochę. Później pod pomnikiem w centrum wsi mieszkańcy oraz przedstawiciele Republiki Słowackiej i Towarzystwa Słowaków w Polsce wspólnie uczcili pamięć Słowaków zamordowanych przez bandę „Ognia”. Konsul Generalna Republiki Słowackiej w Krakowie Zlata Šipošová, Pani Prezes Urzędu do Spraw Słowaków Mieszkających Za Granicą Dagmar Repčeková, a także przedstawiciele Towarzystwa Słowaków w Polsce – wiceprezes Dominik Surma oraz sekretarz generalny Ľudomír Molitoris złożyli hołd ofiarom przy dźwiękach miejscowej Orkiestry Dętej Dekana Františka Móša.

Po południu przy Centrum Kultury Słowackiej w Nowej Białej kontynuowano bogaty program kulturalny, którym prowadził widzów moderator oraz aktor Tomasz Kollárik. Wśród gości byli obecni: konsul generalna Konsulatu Generalnego Republiki Słowackiej w Krakowie Zlata Šipošová, przewodnicząca Urzędu ds. Słowaków Mieszkających za Granicą Dagmar Repčeková, sekretarz Konsula Honorowego Republiki Słowackiej w Zakopanem Wiesława Wojasa Jacek Sowa, kierownik Oddziału do Spraw Organizacji i Współpracy z Mniejszościami Narodowymi i Etnicznymi Pełnomocnika Wojewody Małopolskiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych Tomasza Ocetkiewicza Jolanta Nawalany, pracownik Departamentu koordynacji polityki państwa i komunikacji zewnętrznej Urzędu ds. Słowaków Mieszkających za Granicą Katarína Baranyaová, przewodnicząca oddziału terenowego Macierzy Słowackej w Trstenej Helena Mokrá, przedstawiciele stowarzyszenia Oravská Polhora w biegu historii Anton Kutliak oraz Tomáš Vorčák, profesor Konserwatorium w Żylinie Marián Muška, proboszcz ks. Artur Gadocha, prezes Towarzystwa Słowaków w Polsce profesor Józef Ciągwa i inni czołowi przedstawiciele TSP.

Na scenie pojawili się krajańskie zespoły folklorystyczne Mali Bjylanie i Śpis z Nowej Białej, Dolina z Krempach, Hajduki z Łapsz Wyżnych, grupa teatralna Niedziyckie Zazraki z Niedzice, muzyka ludowa Do Rana z Nowej Białej, Orkiestra Dęta dziekana Františka Móša z Nowej Białej i utalentowani skrzypkowie z Krempach i Nowej Białej w wieku od 4 do 40 lat, uczący się pod okiem Andrzeja Budza w ramach szkolenia gry na skrzypcach w Centrum Kultury Słowackiej, które organizowane jest dzięki wsparciu GOK w Łopusznej. Piękno słowackiego folkloru przedstawil widzom gość ze Słowacji – zespół folklorystyczny Čačina ze Spiskiej Nowej Wsi.

W ramach wydarzenia odbyła się premiera nowej książki z Wydawnictwa Towarzystwa Słowaków w Polsce Słowackie ofiary Wielkiej Wojny ze spiskich i orawskich wsi przyłączonych do Polski w 1924 r. Publikację przedstawił sam autor, członek sił zbrojnych SR, badacz i pisarz Peter Pavlík z Trenczyna wraz z historyczką Milicą Majerikovą-Molitoris. Przedstawili ją czytelnikom wraz z krewnymi ofiar, posypując ją ziemią ojczystą. Z okazji 110. rocznicy wybuchu I wojny światowej zorganizowano także wystawę pod tym samym tytułem, której towarzyszyły manekiny żołnierzy w ówczesnych mundurach.

Wydarzenie zostało zorganizowane przez Towarzystwo Słowaków w Polsce dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP oraz Urzędu do spraw Słowaków Mieszkających za Granicą, a także przy wsparciu Konsulatu Generalnego Republiki Słowackiej w Krakowie, Macierzy Słowackiej oraz Centrum Kultury Słowackiej w Nowej Białej.